Η λειτουργία της γεννήτριας βασίζεται στην αρχή της επαγωγής. Πηνία περιστρέφονται μέσα στο μαγνητικό πεδίο των μαγνητών. Η περιστροφή αυτή επιτυγχάνεται  με τη βοήθεια διαφόρων μέσων, όπως του ανέμου (ανεμογεννήτριες), του νερού (υδροηλεκτρικά εργοστάσια) ή  του ατμού (θερμοηλεκτρικά, πυρηνικά, γεωθερμικά εργοστάσια). Η μηχανική ενέργεια μετατρέπεται αρχικά σε κινητική στο πηνίο και στη συνέχεια σε ηλεκτρική.

Σχεδόν όλες οι γεννήτριες που χρησιμοποιούνται για να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, παράγουν εναλλασσόμενο ρεύμα (το οποίο συνήθως έχει συχνότητα  50 ή 60 κύκλους το δευτερόλεπτο).

Αρχικά το πηνίο είναι σταθερό και το παραγόμενο ηλεκτρικό ρεύμα έχει τιμή μηδέν. Καθώς το πηνίο περιστρέφεται η τιμή του παραγόμενου ηλεκτρικού ρεύματος μεταβάλλεται, αυξάνει σταδιακά, φθάνει σε  μια μέγιστη θετική τιμή, στη συνέχεια αρχίζει να μειώνεται μηδενίζεται (όταν το πηνίο βρίσκεται "ανάποδα μέσα στο μαγνητικό πεδίο"), στη συνέχεια φτάνει σε μια μέγιστη αρνητική τιμή  επιστρέφει στο μηδέν και ο "κύκλος" αυτός επαναλαμβάνεται. Αυτή η εναλλαγή γίνεται μερικές φορές το δευτερόλεπτο. Αν ο "οπλισμός", δηλαδή τα πηνία, αποτελείται από 2 σύρματα που σχηματίζουν μεταξύ τους ορθή γωνία, και συνδέονται σε διαφορετικές εξωτερικές συνδέσεις, τότε έχουμε 2 παραγόμενα ρεύματα όπου το ένα έχει μέγιστη ισχύ, όταν το άλλο μηδενίζεται. Αυτό ονομάζεται εναλλασσόμενο ηλεκτρικό ρεύμα 2 φάσεων.

Αν έχουμε 3 οπλισμούς, (δηλαδή 3 πηνία) συνδεόμενους με γωνία 120 μοιρών, τότε το παραγόμενο ηλεκτρικό ρεύμα έχει 3 φάσεις, το γνωστό τριφασικό εναλλασσόμενο ηλεκτρικό ρεύμα.

Θεωρητικά μπορούμε να παράγουμε ηλεκτρικό ρεύμα με περισσότερες φάσεις, αλλά το τριφασικό είναι  αυτό που συνήθως παράγεται στα σύγχρονα εργοστάσια.

Η λειτουργία της γεννήτριας βασίζεται στο φαινόμενο της Επαγωγής που ανακάλυψε το 1831 ο Αγγλος επιστήμονας Michael Faraday.

Ηλεκτρογεννήτρια εργαστηρίου.